پدرخوانده اصلاحات، بازیگر نقش «پلیس خوب» در سناریوی اصلاح‌طلبان

به گزارش "راهبرد معاصر"؛ سید محمد موسوی خوئینی ها؛ یکی از شخصیت های محوری در جریان چپ سنتی و جناح اصلاح طلب جمهوری اسلامی، ملقب به پدرخوانده اصلاحات و مرد خاکستری.  عضو مجمع روحانیون مبارز که بیشتر، در پشت صحنه های سیاسی، کار مهره چینی را انجام داده و هدایت گر جریان چپ بوده است. او پس از رحلت امام خمینی، به جز مدتی حضور در مجمع تشخیص مصلحت نظام، هیچ مسئولیت رسمی جدی  نداشت و با انتشار روزنامه سلام که از سیاست های دولت سازندگی انتقاد می کرد نقش بسزایی در پیروزی محمد خاتمی در انتخابات سال 76 ایفا کرد.  

او اخیرا در مصاحبه ای با «ایرناپلاس» انتقاداتی را متوجه مرحوم هاشمی کرد که خبرساز شد: «ایشان معتقد بود کار باید راه بیفتد، برای راه افتادن کار می شود قانون را هم دور زد. آقای هاشمی آن زمان می توانست انتخابات را جوری مهندسی کند که آن نتیجه ای که می خواهد گرفته شود.» اما انتقادات و صحبت های صریح او به این جا ختم نمی شود و او بحث های گسترده تری را متوجه هاشمی کرده است. او در بخشی از صحبت هایش نیز از نحوه انتخاب حضرت آیت اله خامنه ای به عنوان رهبری نظام سخن می گوید.

موسوی خوئینی با اشاره به جلسه برخی مسئولان نظام در ساعات پایانی عمر حضرت امام(ره) گفته است: "در ایام بیماری امام بود که همه ما از جمله آقایان خامنه‌ای، مشکینی، هاشمی، موسوی اردبیلی، محمدی گیلانی، مؤمن، خلخالی، کروبی و بنده در جماران بودیم. حال امام مساعد نبود. پاسی از شب گذشته بود.  پزشکان هم گفته بودند "هفت هشت ساعت بیشتر امام مهمان شما نیست". آنجا  نشسته بودیم و همه نگران، بحث شد که  بعد از امام چه باید کرد".

وی ادامه می‌دهد: "آقای محمدی‌گیلانی به آقای خامنه‌ای خطاب کرد که "اصلاً خود شما رهبر باشید". اما تا این را گفت آقای خامنه‌ای سخت پرخاش کرد که "دیگر این حرف را تکرار نکنید". آقای محمدی‌گیلانی هم سکوت کرد. بعد  صحبت شد که پس شورایی باشد. اما بدانید آن شب اگر بحث فرد هم بود، درست است که فقط آقای محمدی‌گیلانی به‌زبان آورد ولی اگر بقیه هم می‌خواستند نام ببرند، فکر نمی‌کنم غیر از آقای خامنه‌ای کسی دیگر را نام می‌بردند."

محمد هاشمی: چرا در زمان آیت اله هاشمی انتقاد نکردید؟

چهره های سیاسی، یکی بعد از دیگری در انتقاد به صحبت های خوئینی ها در نقد هاشمی واکنش نشان داده اند. یکی از آن ها،  محمد هاشمی رفسنجانی، برادر آیت اله هاشمی می باشد. او در واکنش به این صحبت ها گفت:« سخنان آقای موسوی خوئینی ها علاوه  بر تعجب آور  بودن مغرضانه بود. تخریب مرحوم هاشمی از زبان فردی که از نزدیکی آقای هاشمی با امام اطاع دارند، بعید است. اگر سخنان آقای خوئینی ها درباره مرحوم هاشمی درست است، چرا ایشان چنین موضوعاتی را در زمان حیات آن مرحوم اظهار نکردند؟ آقای خوئینی ها گفته است که هاشمی یک چپ گرا بود. گویا ایشان نظرات و عملکرد آقای هاشمی در حوزه توسعه را از یاد برده اند که چنین سخنان غیر واقعی را بر زبان می رانند یا آن که گفته اند آقای هاشمی برای آن که قانون را دور می زد، مدام از امام اجازه می گرفت. این سخن توهین به امام است.»

سید محسن امامی فر نیز در روزنامه آفتاب یزد نوشت:« مرد خاکستری جریان اصلاحات مدتی است  فعال شده است. مصاحبه می کند و موضع می گیرد. به اندازه تمام سال هایی که در پستو های جریان چپ دور از انظار مردم تصمیم سازی می کرد. تصمیم سازی هایی که موجبات گسست هرچه بیشتر جریان چپ خط امامی و اصاحات فعلی از حاکمیت را فراهم می آورد.» آنچه مشخص است اینکه، اظهارنظر اخیر موسوی خوئینی ها در خصوص مرحوم هاشمی با اهدافی از پیش تعیین شده صورت گرفته است. در اینکه ریشه اختلافات بین حلقه کیان و مکتب نیاوران عمری به قاعده دو دهه دارد، تردیدی نیست، اما نکته حائز اهمیت چرایی نبش قبر کنشگری هاشمی و نقدهای تندوتیز علیه او و از سوی دیگر، حمایت از رهبری حضرت آیت اله خامنه ای توسط شخصی ست که پس از مدت ها این بازه زمانی را برای اظهارنظرات تعجب برانگیز برای اکثریت فعالا ن عرصه سیاست انتخاب کرده است.

اردونشینان اصلاح طلب برای توفیق در کارزار انتخاباتی 98 و بسترسازی جهت موفقیت در 1400 به تئوری «فشار از پایین و چانه زنی از بالا» روی آورده اند. این جریان سیاسی بر شاخصه هایی همچون برگزاری انتخابات آزاد، چشم پوشی از فیلترهای نظارت استصوابی، عدم حضور در انتخابات در صورت برآورده نشدن مطالبات و..  توسط چهره هایی همچون حجاریان، تاجزاده و تاجیک  مقدمه ای بر فشار از پایین را در دستور کار خود قرار داده اند.

این گزاره زمانی تقویت می شود که حجاریان تئورسین اصلاحات به شکل علنی در گفت و گو با «عصر ما» تاکید کرد: «انتخابات بت نيست براي ما؛ چه کسي گفته اصلا بايد شرکت کرد يا نکرد. ممکن است شرکت کنيم؛ ممکن است شرکت نکنيم. بستگي به شرايط دارد. ممکن است ما هم بگوييم که شرکت نمي‌کنيم با وضع کنونی. اگر شوراي نگهبان مي‌خواهد همين‌طوري عمل کند (اشاره به مسئله ردصلاحيت‌ها) اصلا شرکت نمي‌کنيم.»

ظهور موسوی خوئینی ها در نقش «پلیس خوب»

حجاریان در تحلیل مفصل خود با عنوان «چهارراه اصلاح طلبی» که خرداد ماه سال جاری در روزنامه شرق منتشر کرد  پس از سال ها مجددا فشار از پایین را به شکل مصداقی و فشار ازبالا به شکل تلویحی مطرح کرد.

در چنین شرایطی اسباب و ابزارهای مورد نیاز برای فشار از پایین در حال آماده سازی است و حالا لازم است گزینه ای خود را به حاکمیت نزدیک کند تا این جریان سیاسی را در جهت نیل به اهداف مدنظر یاری رساند.

این جریان سیاسی در حالی فشار از پایین را مدت زمانی ست آغاز کرده و تا ایام نزدیک به انتخابات بر شدت آن نیز خواهد افزود که به خوبی می داند چنین رویکردی با توجه به تجربه فتنه 88 برای این جریان سیاسی تبعات سنگینی به ارمغان خواهد آورد، از همین رو در قالب تئوری «پلیس خوب» و «پلیس بد» در اندیشه نزدیک کردن گزینه ای به حاکمیت است تا با رایزنی های گسترده، فضا برای تحقق مطالبات آنها فراهم شود. در حالیکه حجاریان و یارانش در نقش «پلیس بد» ظاهر شده اند، موسوی خوئینی ها نیز به نظر می رسد بازیگر «پلیس خوب» اصلاح طلبان است تا شاید بازگشت کم هزینه این جریان سیاسی را به عرصه سیاست فراهم کند.

ازین رو اظهارنظرات اخیر موسوی خوئینی ها می تواند دال بر چراغ سبز به نهادهای حاکمیتی در راستای جلب اعتماد ان ها قلمداد می شود. شکست در بازی گرفتن از لیدر اصلاحات در ورود به عرصه ظهور و بروز در میدان حاکمیت و چانه زنی در سطوح بالای نظام، حالا عرصه را برای پدرخوانده اصلاح طلبان و صاحب نظریه توسعه سیاسی حلقه کیان فراهم کرده است.